VLCADD is een zogenoemde 'vetzuuroxidatiestoornis'. Dat is een stoornis in de verbranding van vetten uit het voedsel en uit de vetvoorraden in het lichaam. Vetten zijn opgebouwd uit vetzuren en glycerol. De vetverbranding is een proces waarbij de vetten in verschillende kleine stapjes worden afgebroken en omgezet in energie.

De eerste vetzuuroxidatiestoornissen werden ontdekt in de jaren '70 van de vorige eeuw. VLCADD is pas in 1992 voor het eerst beschreven. 

Je lichaam heeft energie nodig voor alles wat je doet: voor bewegen, denken en het laten kloppen van je hart. Je lichaam haalt energie uit voedingsstoffen die we eten en opslaan, zoals koolhydraten, vetten en eiwitten. Deze stoffen kunnen niet direct gebruikt worden als energie, maar moeten eerst worden omgezet in een energievorm die de lichaamscellen wel kan gebruiken. Die energievorm heet ATP en wordt gemaakt in de energiecentrales van je cellen: de mitochondriën. In de mitochondriën worden de door het lichaam opgenomen voedingsstoffen afgebroken en wordt er uit de voedingsstoffen energie vrijgemaakt en opgeslagen als ATP. Er zijn verschillende enzymen die helpen met het afbreken van de verschillende soorten voedingsstoffen.
De mitochondriën halen eerst energie uit suikers (koolhydraten) in het bloed. Deze suikers zijn opgenomen uit de voeding. Als de suikers uit het bloed opraken, worden de suikervoorraden in de spieren en lever gebruikt. Pas wanneer deze suikervoorraden op zijn, schakelen de mitochondriën over op de verbranding van vetten. Dit is bijvoorbeeld nodig bij lang vasten (’s nachts) of langdurige inspanning, zoals bijvoorbeeld tijdens sporten. 

De verbranding van vetzuren in de mitochondriën wordt 'vetzuuroxidatie' genoemd (oxideren betekent verbranden). Om energie uit vetzuren te kunnen halen, zijn er in de mitochondriën twee stappen nodig: de vetzuren moeten eerst het mitochondrion binnenkomen en daarna moeten ze afgebroken worden, zodat de energie kan worden vrijgemaakt en er ATP kan worden gemaakt.

In de eerste stap is carnitine een belangrijke stof. Carnitine kan worden beschouwd als een soort gids die de langeketenvetzuren helpt om het mitochondrion binnen te komen. Verschillende enzymen koppelen de langeketenvetzuren aan carnitine en ontkoppelen ze weer als ze in het mitochondrion zijn. Eenmaal in het mitochondrion worden er, met behulp van enzymen, telkens kleine stukjes van de vetzuren afgebroken. Omdat niet alle vetzuren even groot zijn, zijn er binnen het mitochondrion verschillende enzymen voor het afbreken van korte, middellange of lange vetzuurketens. Via de citroenzuurcyclus en de ademhalingsketen wordt de energie uit deze kleine stukjes vrijgemaakt en opgeslagen als ATP, de energievorm die de lichaamscellen kunnen gebruiken.

Wanneer een van de enzymen niet goed werkt of onvoldoende aanwezig is, kan het afbreken van vetzuren en het omzetten in energie niet meer voldoende plaatsvinden. Het gevolg is een vetzuuroxidatiestoornis. Doordat de vetzuren onvoldoende kunnen worden omgezet in energie, kan er een energietekort voor de cellen ontstaan. Ook kunnen tussenproducten van de afbraak van vetzuren zich ophopen in het lichaam.

Bij VLCAD-deficiëntie werkt het enzym VLCAD niet of onvoldoende. VLCAD staat voor very-long-chain acyl co-enzyme A dehydrogenase. Dit enzym helpt met het afbreken van de langeketenvetzuren als ze in het mitochondrion aangekomen zijn. Wanneer dit enzym niet of onvoldoende werkt, kunnen de langeketenvetzuren onvoldoende worden afgebroken.

Zeldzaamheid
VLCADD is een zeldzame, erfelijke stofwisselingsziekte. In Nederland zijn ongeveer 70 patiënten bekend. Sinds 2007 worden via de hielprikscreening baby’s ook op VLCADD gescreend. Met de hielprik worden gemiddeld 3 kinderen per jaar gevonden die VLCADD hebben.